|
Koppakking Peugeot 404: To leak or not to leak!
Deze handleiding beschrijft het vervangen van de kop(pakking) van een Peugeot 404.
Het uitgangspunt hierbij is om het ook voor de beginnende sleutelaar mogelijk te maken om deze reparatie in eigen beheer te doen.
Er zijn geen speciale gereedschappen nodig en in principe is de klus gewoon thuis of zelfs op straat uit te voeren.
De handelingen zijn stap voor stap beschreven en met behulp van foto’s toegelicht.
Er is gekozen voor de meest snelle en efficiënte methode, wat betekent dat waar mogelijk leidingen en kabels niet zijn losgenomen.
De in het voorbeeld gebruikte auto betreft een 404 familiale uit 1965, zodat er op details afwijkingen kunnen zijn wanneer
het een vroeger of later type betreft.
De auto in kwestie loopt op LPG, ook hier kunnen er verschillen zijn voor wat betreft de plaats van de verdamper en afsluiters.
1)
Losnemen van de accupolen of beter is de gehele accu verwijderen.
Deze meestal volstrekt onnodige standaardopmerking vindt men aan het begin van elke reparatiehandleiding.
Zelf laat ik het uit nonchalance vaak achterwege, maar ik heb dan ook al een paar keer kortsluiting of zelfs een ontplofte accu gehad.
Dus voor de veiligheid is het beter de accu uit te nemen.
Aan U de keuze.
2)
Aftappen van de koelvloeistof.
Je kan het koelsysteem gewoon helemaal aftappen, daarvoor zit er een bout in het cilinderblok onder het spruitstuk,
dan knoei je niet en komen er geen vloeistoffen op plekken waar ze niet horen.
Dan lopen dus ook de cilinders en de boutgaten niet vol.
Als het goed is zit er kant en klare koelvloeistof in het systeem, meestal helgeel of groen van kleur.
Hergebruiken kan heel goed, al zal het helaas nooit lukken om 100% op te vangen.
Zet een teiltje
onder de radiateur en kijk of het kraantje nog werkt; als het met de hand niet lukt gebruik dan een klein ringsleuteltje als hefboom.
Zit het kraantje vast, neem dan de onderste waterslang van de radiateur los, liefst aan de zijde van de waterpomp, want die moet toch los.
3)
Losmaken waterslangen
Begin met de bovenste radiateurslang (helemaal verwijderen), dan de twee (soms drie!) slangen aan de waterpomp.
4)
Wegnemen van de verdamper
Bij de auto uit het voorbeeld zit de verdamper aan de rechterzijde van de motor op het binnenscherm.
Losnemen gaat met een centrale moer vanuit de wielkast.
De gasleiding wordt uit de gasafsluiter gedraaid, de stekkertjes van de voeding losgenomen en daarna de gasslang die
naar het menstuk op de carburateur loopt.
De hele verdamper kan nu opzij van het spatbord gehangen worden, al zal dit niet bij elke auto lukken. Het bespaart echter wel veel tijd!
5)
Verdelerkap met kabels losnemen
Afhankelijk van het type bougiedop is er de bakelieten bajonethuls of de kunststof dop.
Trek ook de kabel uit de bobine, maar laat bobine en verdeler verder gewoon zitten.
Soms zit er om de bobinekabel een draadje gewikkeld van het beveiligingsrelais van de gasinstallatie, dit kan tijdelijk losgewikkeld worden.
Als de kabels even lang zijn, merk dan de kabel naar cilinder één, of trek deze uit de verdelerkap;
bij het later aansluiten kunnen dan geen vergissingen ontstaan.
Knip eventuele klembandjes (ty-rap) gewoon door, deze kosten haast niets- tenzij ze origineel Peugeot zijn natuurlijk,
dan zijn ze onbetaalbaar!
6)
Verwijderen kleppendeksel met luchtfilter
Neem eerst de aanzuigslang los ter plaatse van de carburateur en daarna de kleine slang die naar de carterontluchting loopt.
Let op: soms loopt er ook nog een dunne waterslang over het kleppendeksel naar de carburateur, maak deze aan één zijde los
(daar waar het het eenvoudigst gaat)
Het kleppendeksel zelf zit met twee centrale bouten vast (sleutelwijdte 11).
Draai deze los, maar trek ze er niet uit, want aan de binnenkant bevinden zich afdichtrubbertjes die dan naar beneden vallen.
Het deksel laat zich nu met filter en al loswurmen
(bij sommige uitvoeringen met automaat moet nog eerst de beugel van de peilstok losgenomen worden).
7)
Losnemen carburateur
Vanwege de efficiency nemen we de carburateur los waarbij we de choke- en gaskabel laten zitten, evenals de benzineleiding.
Het kan zijn dat deze laatste wel los moet om de carburateur voldoende opzij te kunnen bewegen, richting linker voorscherm.
Hij ligt dan niet in de weg voor de vervolgactiviteiten. Bij de 404 zit de carburateur met drie bouten (sleutelwijdte 11) aan het spruitstuk vast.
Afhankelijk van de uitvoering, moet wellicht nog een waterslangetje losgemaakt worden.
Oh ja, en vergeet het vacuümslangetje naar de ontstekingsvervroeging niet.
8)
Verwijderen olieleiding
Aan de achterkant van de motor, vlak tegen het schutbord, zit een verticale (olie)leiding die zorgt voor de toevoer van olie van blok naar kop.
Twee banjobouten (sleutelwijdte 14) moeten los, wat ik altijd doe met een T-sleutel
(zelf noem ik deze altijd de Parijs-Dakar sleutels, omdat ik een complete set eens uit een in de woestijn achtergelaten rallyeauto heb gehaald).
Let op dat de messing afdichtringetjes niet kwijtraken; deze zijn prima meermaals te gebruiken, in totaal zijn het er vier!
9)
Losnemen dynamo
Zowel de gelijkstroom- als de wisselstroomdynamo hoeft niet geheel verwijderd te worden.
Het is voldoende om de steun aan de bovenzijde los te maken (aan de zijde van de cilinderkop).
Wanneer hierna de centrale bout een paar slagen los wordt gedraaid, kan de dynamo in zijn geheel weggedraaid worden
(tot zover de kabels dit toelaten).
Beweeg eerst de dynamo richting blok, om de V-snaar te kunnen verwijderen.
10)
Verwijderen waterslangen en elektrische kabeltjes
Aan de achterzijde van de kop zitten nog één of twee waterslangen die nu goed bereikbaar zijn.
Neem dan het stekkertje van de temperatuursensor los, ook aan de kop achterzijde.
Blijft over het kabeltje naar de elektromagnetische koppeling van de ventilator.
Deze zit aan de onderzijde van de waterpomp en is matig bereikbaar.
Meestal is het slimmer om de kabel los te nemen bij de temperatuursensor/schakelaar die aan de voorzijde in de radiateur geschroefd zit.
11)
Demonteren van het uitlaatspruitstuk.
Niet iedereen zal het met me eens zijn, maar ik vind het veruit het eenvoudigst om het spruitstuk los te nemen van de kop terwijl deze nog op de motor zit.
Niet alleen maakt het de kop lichter en dus beter hanteerbaar, ook moet in veel gevallen het spruitstuk later toch los
vanwege vlakken of vervangen van de kop.
Zeker bij een 404 (bij een 504 geldt dit wat minder) zijn de boutjes van boven en van onder goed bereikbaar en het bespaart dus gewoon weer tijd.
De uitlaatpijp hoeft in principe niet los, maar soms is het handig om de twee bouten naar de uitlaatpijp een paar slagen
los te nemen voor het verbeteren van de manoeuvreerbaarheid; hetzelfde geldt voor eventuele ophangbeugels.
12)
Verwijderen cilinderkop
De aller-snelste methode is om nu alle tien de kopbouten (sleutelwijdte 19) los te draaien en dan in één beweging
de kop met tuimelaars en al van de motor te trekken.
Zelf doe ik dit eigenlijk alleen bij blokken die weg kunnen dus ik beschrijf hier de wat beschaafdere methode (op de foto de snelle methode!).
We beginnen met de vijf moertjes (sleutelwijdte 11) van het tuimelaarstelsel, raak de gekartelde ringetjes niet kwijt!
Hierna de kopbouten (sleutelwijdte 19), deze kunnen behoorlijk vastzitten!
Leg ze in volgorde van los nemen op de aflegtafel neer, dan kunnen ze op dezelfde plaats weer terug
(dit voelt voor mij altijd beter, gepaarde delen niet verwisselen).
Werk van buiten naar binnen en laat je niet ontmoedigen door het uitstromende koelwater, dit is niet te vermijden.
De kop hangt nu op half zeven om de klepstoters, maar dit kan geen kwaad.
(als dit slecht voelt, monteer dan vast de twee hulpstukken die ook bij het monteren gebruikt worden, hierover later meer).
Nu kan het hele tuimelaarstelsel losgenomen worden, gevolgd door alle acht stoterstangen;
ook deze leg ik altijd in volgorde neer, ik heb toch het idee dat dit lekker op elkaar ingelopen is.
De kop zelf ligt nu geheel los en kan eenvoudig van het blok getild worden
(let op, na het wegnemen van de laatste stoterstang zal de kop al naar beneden glijden, tenzij de hulpstukjes gebruikt zijn…
13)
Demonteren waterpomp.
Dit zal niet altijd nodig zijn, maar vaak wel, zeker wanneer de kop gevlakt gaat worden.
Er zijn vier tapeinden met moertjes en één boutje, alle sleutelwijdte 11.
Je kunt natuurlijk geluk hebben, maar vaak zit de pomp dan nog vast door corrosie en
andere narigheid.
Een goede remedie is moeilijk te geven, zelf gebruik ik een hamer en een blokje hout;
ga zeker niet met een schroevendraaier tussen de pasvlakken, deze kunnen onherstelbaar beschadigd worden!
14)
Prepareren cilinderkop
Het hangt er natuurlijk van af wat de reden voor de demontage is geweest, meestal een lekke koppakking of de wens voor “harde zetels”vanwege LPG.
Dit laatste is werk voor een gespecialiseerd bedrijf en hoeft niet extreem duur te zijn, zeker als de originele kleppen nog gebruikt kunnen worden.
Laat altijd de kop vlakken en zo mogelijk afpersen om scheurtjes te ontdekken.
Bijkomend voordeel van uitbesteden is dat je kop altijd zo lekker schoon terugkrijgt.
We gaan er hier van uit dat er een verse kop beschikbaar is voor montage.
15)
Monteren waterpomp
Het belangrijkste en meteen vervelendste werk is het verwijderen van alle oude pakkingresten.
Zelf durf ik pakkingen wel eens voor de tweede keer te gebruiken, maar het is natuurlijk beter om een nieuwe te pakken
(nood breekt wet, als op zaterdagavond de klus af moet is zelf een pakking knippen soms onvermijdelijk;
gebruik dan het karton van bijvoorbeeld een vlaaiendoos).
Smeer de tapeinden en het boutje in met kopervet om demonteren in de toekomst te vergemakkelijken.
Vloeibare pakking mag, maar hoeft niet, zelf houd ik er niet van.
Draai de boutjes beurtelings steeds strakker vast (maar niet ‘te’!).
16)
Prepareren blok
Ook dit werk hoort bij de nare karweitjes, echter het eindresultaat van de reparatie staat of valt bij het goed uitvoeren ervan.
Eerst een waarschuwing: Zorg er voor dat de motor niet kan (ver)draaien.
De kans is dan namelijk groot dat de cilinderbussen loskomen van hun zitting en dat hierdoor de voetpakking gaat lekken.
Wat je dan moet doen valt buiten het doel van deze beschrijving…
Enfin, eerst maar eens de overtollige koelvloeistof verwijderen met een doek, perslucht of een hevelslangetje.
Het is echt heel belangrijk om ook de draadgaten van de kopbouten helemaal vloeistofvrij te maken.
Als U geen perslucht heeft moet U creatief zijn, leegzuigen met een slangetje of blazen met een fietspomp.
Waarom deze actie? Als er vloeistof in de gaten blijft staan werkt de kopbout als een hydraulische pers en kan het cilinderblok plaatselijk scheuren!
Vervolgens het pasvlak van het blok schoonmaken. Het mooist is met een originele pakkingschraper (heeft U die? Ik niet!),
het meest praktisch met een plamuurmes (heeft U dat? Ik wel!).
Vaak laat de oude pakking een soort laagje achter, dat echt helemaal weg gepoetst moet worden.
Dat gaat goed met een staalwol (let op voor staalkrulletjes) of een schuursponsje, het laatste laat geen staalrestjes achter..
Nog een laatste keer alles droog en schoonblazen met perslucht en daarna afvegen met een zogeheten “niet-pluizende doek”.
17)
Monteren koppakking
Dit is de enige keer dat speciaal gereedschap handig is, het Peugeot hulpstuk G-13 HX7 /666 bijvoorbeeld.
Als U dat toevallig net uitgeleend heeft, zijn twee afgezaagde kopbouten ook geschikt of zelfs twee pijpjes van messing of Aluminium.
Het gaat er maar om dat de pakking niet verschuift tijdens de montage van de kop.
Draai de bouten op twee plaatsen in de kop en leg de pakking neer.
Hier gaat het vaak fout, omdat de pakking symmetrisch lijkt maar het niet is.
Voor wie geen Frans kent (dessus betekent: boven) werkt het ook door te zorgen dat de opening aan de smalle kant van de pakking aan de
voorzijde van de motor terechtkomt, aan de kant van de waterpomp.
18)
Positioneren kop.
Een lastig karweitje, maar met enig beleid goed te doen, zelfs als U alleen bent.
Neem de kop in twee handen en laat deze over de afgezaagde kopbouten naar beneden glijden; zorg ervoor geen krassen in de kop te maken.
Let op dat er geen vuil, of erger nog, een elektrisch draadje of slangetje tussen de pasvlakken terecht komt.
19)
Monteren tuimelaarstelsel
Laat eerst alle klepstoters in de kop zakken. Er zijn korte en lange, die niet te verwisselen zijn, het wijst gelukkig zichzelf.
Het tuimelaarstelsel kan nu op de kop gelegd worden en acht van de tien kopbouten kunnen met de hand worden aangedraaid
(U had toch wel de schroefdraad van te voren zuiver gemaakt met een borsteltje en/of perslucht?).
Hier overigens geen kopervet gebruiken, dit verstoort het voorgeschreven aanhaalmoment!
De twee hulpstukken zijn nu van boven af uit de kop te draaien, tenminste, als U ze lang genoeg heeft gelaten!
De laatste twee bouten kunnen nu ook erin gedraaid worden.
20)
Aandraaien kopbouten
Eerst even voelen of de kop lekker ligt, dan de bouten aandraaien “van binnen naar buiten”,
dus eerst de twee middelste en dan de bouten eromheen in een steeds groter wordende spiraal.
Nu is een momentsleutel nodig. Maar let op! De XC7 motor heeft andere kopbouten.
Deze kopbouten dien je wel degelijk volgens instructies met de gradenboog vast te zetten.
Ga niet ineens naar het voorgeschreven moment, maar doe dit in een aantal stappen, bijvoorbeeld 20Nm, 60Nm, 80Nm 85Nm.
Ik ben altijd geneigd om een iets hoger moment te kiezen dan voorgeschreven, dat is nu eenmaal de aard van het beestje.
Vaak zie je ook als voorschrift een bepaald moment gevolgd door een extra hoekverdraaiing van bijvoorbeeld 90 graden.
Het staat U vrij dit te volgen, ik doe altijd gewoon 85 Nm.
Nu kunnen ook de vijf moertjes van de tuimelaarsamenstelling aangedraaid worden,
uiteraard niet met 85Nm maar gewoon “handvast”
(handvast betekent overigens het aandraaien met de hand met gebruikmaking van een geschikte sleutel, het is maar dat U het weet).
21)
Monteren olieleiding
Natuurlijk mag U nieuwe messing ringetjes gebruiken, maar het hoeft niet.
Doe het aandraaien wel met beleid want als zo’n banjobout knapt, is de ramp niet te overzien.
22)
Monteren uitlaatspruitstuk
Ook hier kunnen vaak de oude pakkingen gebruikt worden (ja, ik kom inderdaad weinig in het magazijn).
Bij nieuwe pakkingen: de gladde kant moet richting blok
23)
Monteren carburateur
Isse simpel, drie boutjes, het vacuümslangetje en eventueel de waterslangen.
24)
Bevestigen dynamo
Gelukkig hadden we alleen de steun losgenomen, dus dat karweitje is zo gepiept.
Leg wel eerst de V-snaar om de poelies!
25)
Afstellen kleppen
Klepspeling kun je alleen maar stellen als de klep in kwestie niet wordt bediend.
In allerlei boeken staan allerlei maniertjes, zoals de “regel van negen”.
Onthoud echter gewoon twee dingen:
-
zuiger 1 en 4 bewegen gelijk omhoog en omlaag, net als zuiger 2 en 3
-
als één klep ingedrukt is, kun je zijn opponent stellen
Verdraai de motor tot één klep maximaal ingedrukt staat (bijvoorbeeld uitlaat 2) en stel zijn opponent (dat is dan uitlaat 3).
De motor is te verdraaien door met een ringsleutel de poelie van de dynamo te
verdraaien en tegelijkertijd de V-snaar aan te drukken.
De auto vooruit rollen in zijn vierde versnelling is ook een goede methode, maar dan moet je garage wel lang genoeg zijn.
Voor het stellen moeten de contramoertjes los zodat het tapeindje met een schroevendraaier verdraaid kan worden tot
de juiste speling is bereikt.
Dit is te controleren met een voelermaatje, een stukje metaal met de juiste dikte (een setje hiervan is bij elke autoshop te halen).
De klepspeling is 0,10 mm voor de inlaat en 0,25 mm voor de uitlaatzijde (uitlaatkleppen worden warmer dan inlaatkleppen).
Bij rijden op LPG kan 5/100-ste ruimer gesteld worden (0,15 en 0,30).
Zorg dat na het aandraaien van de contramoer de voelermaat stroef glijdend tussen klepsteel en tuimelaar bewogen kan worden,
het is soms even pielen voordat dat lukt.
Na in totaal twee omwentelingen van de motor is elke klep aan de beurt geweest.
26)
Aanbrengen kleppendeksel
Twee boutjes en klaar is Kees. Let wel op de pakking, die gaat nog al eens los.
Vergeet echter niet eerst de vier onderleg plaatjes met rubbers op de bougietunnels te leggen,
U zou de eerste niet zijn die ze aan het eind van de klus bij het opruimen op de werkbank tegenkomt (ahum…).
27)
Monteren verdelerkap
De kap kan maar op één manier op de verdeler en aan de lengte van dan kabels is meestal wel te zien hoe ze gezeten hebben.
De ontstekingsvolgorde is 1-3-4-2 en de verdeler draait (van boven af gezien) met de klok mee.
Als U bij het demonteren inderdaad de eerste kabel gemerkt of losgenomen hen heeft, wijst de rest zichzelf.
28)
Monteren verdamper
De handelingen bestaan uit het vastschroeven van de verdamper zelf, de gasleiding en het aansluiten
van de gastoevoerslang en de elektrische bedrading.
Vergeet het kabeltje om de bobinekabel niet!
29)
Aansluiten waterslangen
Even repeteren: twee of drie op de waterpomp, een of twee aan de achterzijde van de kop en indien aanwezig de slangetjes op de carburateur.
Dan nog de bovenste radiateurslang en klaar is kees.
30)
De puntjes op de i
Het is een goede gewoonte om nog even alle verbindingen na te lopen.
U komt dan nog het stekkertje van de temperatuursensor tegen en het draadje van de ventilatorkoppeling.
Wellicht ook hier en daar nog een losse bout of moer en uiteraard als laatste de accupool.
Het is heel belangrijk dat de negatieve accupool er af is.
Nog beter is de hele accu er uit nemen.
En dan nu: the proof of the pudding!
In de perfecte wereld is het nu starten en lopen,
in de praktijk heeft U soms wat ondersteuning nodig in de vorm van starthulp of het aantrekken van de auto.
Mijn ervaring is dat in de meeste gevallen de auto uit zichzelf start!
Veel succes!
Frank
Thunnissen, oktober 2006
|
